Χίλων, γιος του Δαμάγητου, Λακεδαιμόνιος. Έγραψε ένα ελεγειακό ποίημα 200 στίχων, και έλεγε ότι η κυριότερη αρετή του ανθρώπου είναι να προβλέπει, με τη βοήθεια της σκέψης, το μέλλον. Στον αδερφό του, που δυσφορούσε γιατί δεν έγινε έφορος, ενώ εκείνος ήταν, είπε: «Ο λόγος είναι ότι εγώ ξέρω να υπομένω τις αδικίες, ενώ εσύ όχι». Έφορος έγινε στην 55η Ολυμπιάδα – η Παμφίλη όμως λέει στην 56η, και μάλιστα ότι υπήρξε ο πρώτος έφορος – τότε που άρχοντας στην Αθήνα ήταν ο Ευθύδημος, όπως λέει ο Σωσικράτης. Ήταν ο πρώτος που εισηγήθηκε τον συνδυασμό εφόρων-βασιλιάδων, ο Σάτυρος όμως λέει ότι αυτό το έκανε ο Λυκούργος.

• Όπως διηγείται ο Ηρόδοτος στο πρώτο βιβλίο των Ιστοριών του, όταν κάποτε ο Ιπποκράτης έκανε θυσία στην Ολυμπία και τα καζάνια έβρασαν από μόνα τους, ο Χίλωνας τον συμβούλεψε ή να μην παντρευτεί ή, αν είναι παντρεμένος, να διώξει τη γυναίκα του και να αποκηρύξει τα παιδιά του. Λένε επίσης ότι ρώτησε κάποτε τον Αίσωπο ποια είναι η δουλειά του Δία, και εκείνος του είπε: «Να χαμηλώνει τα ψηλά και να ψηλώνει τα χαμηλά». Όταν τον ρώτησαν σε τι διαφέρουν οι μορφωμένοι από τους αμόρφωτους, είπε «στις καλές ελπίδες». Τι είναι δύσκολο; «Το να μη μιλάς για ό,τι είναι μυστικό, το να οργανώνεις σωστά τον ελεύθερο χρόνο σου, και όταν σε αδικούν να μπορείς να το υπομένεις». Σύστηνε, επίσης, και τα εξής:
• «Να συγκρατείς τη γλώσσα σου», και μάλιστα στα συμπόσια «Μη κακολογείς τους πλησίον σου, αλλιώς θ’ ακούσεις πράγματα που θα σε στεναχωρήσουν».
• «Μην απειλείς κανέναν: είναι πράγματα που ταιριάζει στις γυναίκες».
• «Πιο γρήγορα να πηγαίνεις στις δυστυχίες των φίλων σου παρά στις ευτυχίες τους».
• «Ο γάμος σου να είναι λιτός».
• «Μη κακολογείς άνθρωπο που έχει πεθάνει».
• «Να τιμάς τους γέρους».
• «Να φυλάγεις τον εαυτό σου».
• «Να προτιμάς τη ζημιά παρά το αισχρό κέρδος: η ζημιά σε στεναχωρεί μόνο μια φορά, ενώ το αισχρό κέρδος για πάντα».
• «Μη περιγελάς άνθρωπο που τον βρήκε δυστυχία».
• «Όταν έχεις ισχύ να είσαι πράος, για να σε σέβονται οι άλλοι παρά να σε φοβούνται».
• «Μάθαινε να κυβερνάς και να προστατεύεις σωστά το σπιτικό σου».
• «Η γλώσσα σου να μην προτρέχει της διανοίας σου».
• «Να συγκρατείς το θυμό σου».
• «Να μην αντιπαθείς την τέχνη των μάντεων».
• «Να μην επιθυμείς πράγματα που δεν μπορούν να γίνουν».
• «Στον δρόμο να μην είσαι βιαστικός».
• «Μιλώντας να μη χειρονομείς, αυτό το κάνουν οι τρελοί».
• «Να υπακούς στους νόμους».
• «Να είσαι ήρεμος».

Από τα τραγούδια του που τραγουδιούνταν στα συμπόσια το πιο δημοφιλές ήταν εκείνο που έλεγε:

“Στο πέτρινο ακόνι ξετάζεται ο χρυσός
εκεί ξεφανερώνεται
ποιο είναι το αληθινό και ποιο το ψεύτικο χρυσάφι
κι από την άλλη στο χρυσάφι πάλι
των καλών και των κακών ανθρώπων ελέγχεται ο νους.”

Λένε ότι, γέρος πια, είπε πως είχε απόλυτη βεβαιότητα ότι ποτέ στη ζωή του δεν είχε παραβεί τους νόμους, και ότι για ένα μόνο πράγμα είχε κρατήσει μέσα του κάποια αβεβαιότητα: Κάποτε που δίκαζε έναν φίλο του, ο ίδιος εφάρμοσε τον νόμο, έπεισε όμως έναν φίλο του δικαστή να τον αθωώσει, ώστε να διασωθούν τελικά και τα δύο: και ο νόμος και ο φίλος.

Η φήμη του απλώθηκε σε όλη την Ελλάδα με την πρόβλεψη που έκανε για τα Κύθηρα, το νησί της Λακωνίας. Όταν, δηλαδή, γνώρισε τη φύση του νησιού, είπε: «Μακάρι ναμην είχε υπάρξει ποτέ ή, μια και υπήρξε, να είχε καταποντισθει». Και ήταν σωστή η πρόβλεψή του. Γιατί ο Δημάρατος, εξόριστος από τη Σπάρτη, συμβούλεψε τον Ξέρξη να συγκεντρώσει τα πλοία του σ’ αυτό το νησί – η Ελλάδα θα είχε ασφαλώς κατακτηθεί, αν ο Ξέρξης είχε πεισθεί. Και αργότερα, στην εποχή του Πελοποννησιακού πολέμου, ο Νικίας κατέλαβε το νησί, εγκατέστησε εκεί αθηναϊκή φρουρά και προξένησε πάμπολλα κακά στους Λακεδαιμονίους.

Τα λόγια του ήταν λίγα. Αυτός είναι και ο λόγος που ο Αρισταγόρας ο Μιλήσιος αυτόν τον τρόπο της ομιλίας τον ονομάζει «Χιλώνειο». Η καταγωγή του ήταν από τον Βράγχο, που ίδρυσε το ιερό των Βραγχιδών. Ήταν γέρος γύρω στην 52η Ολυμπιάδα: ήταν η εποχή που ο μυθοποιός Αίσωπος βρισκόταν στην ακμή του. Πέθανε, όπως λέει ο Έρμιππος, στην Πίσα, αμέσως μόλις αγκάλιασε και φίλησε τον γιο του, που αναδείχθηκε νικητής στην Ολυμπία στο αγώνισμα της πυγμαχίας. Αυτό το έπαθε, φυσικά, από την υπερβολική του χαρά και από την εξασθένηση του λόγω της μεγάλης ηλικίας του. Όλοι όσοι ήταν παρόντες στη μεγάλη πανήγυρη πήραν μέρος στη νεκρώσιμη πομπή.
Στο άγαλμά του ήταν γραμμένη η ακόλουθη επιγραφή: “Η Σπάρτη, του πολέμου δόξα, γέννησε αυτόν εδώ τον Χίλωνα, πού ‘ταν απ’ τους εφτά σοφούς ο πρώτος στη σοφία.

Δικό του ήταν το απόφθεγμα: «Δώσε εγγύηση…και η συμφορά είναι δίπλα».

Σώζεται και η ακόλουθη σύντομη επιστολή του:

Ο Χίλωνας στον Περίανδρο
Μου γράφεις για μια εκστρατεία εναντίον εξωτερικών εχθρών του, στην οποία θα πάρεις μέρος και ο ίδιος. Η γνώμη μου είναι ότι και στον δικό του τόπο τα πράγματα δεν είναι καθόλου ασφαλή για έναν μονάρχη. Καλότυχος, λέω, ο τύραννος που θα πεθάνει από φυσικό θάνατο στο σπίτι του.